Sunday, October 26, 2025

Buhay at Kamatayan



 “Ang kabataan ay pag-asa ng ating bayan.”
Ito ang tanyag na pahayag ng ating pambansang bayani na si Gat Jose Rizal. Mahirap isipin na ang isang dakilang tao tulad niya ay may malaking tiwala sa mga kabataang tulad ko—na kayang maitaguyod at ipaglaban ang ating bansa. Tunay nga, noong panahon ni Rizal, maraming kabataang nagbuwis ng buhay alang-alang sa kalayaan. Ngunit sa paglipas ng panahon, tila marami na rin ang naligaw ng landas, nabighani sa kinang ng salapi at kapangyarihan.

Sa panahon ngayon, ibang-iba na ang takbo ng kabataan kumpara sa inaasahan ni Rizal. Marami ang mas pinipiling magpakasaya sa bisyo at sugal kaysa magpursige sa pag-aaral o magtrabaho nang marangal. Isa sa mga halimbawa nito ay ang mga kabataang nasasangkot sa drag racing—mapa-kotse man o motorsiklo—na hindi iniisip ang panganib o ang sakripisyong dinanas ng kanilang mga magulang. Sa halip na maging pag-asa, tila ba sila mismo ang nagdadala ng panganib sa kanilang sariling buhay.

Nakakalungkot isipin na maraming kabataan ngayon ang tila hinahabol o sinasalubong si kamatayan. Hindi nila iniisip ang magiging kapalit ng kanilang mga maling desisyon. Mahirap puksain ang ganitong mga bisyo at gawain, lalo na kung ang isang kabataan ay lubos nang nalulong dito. Ang tanong ngayon—sino ang dapat sisihin? Ang mga kaibigan ba na nagtutulak sa kanila sa bisyo? Ang barkadang nagpapasama ng loob? O ang pamilyang hindi nakapagbigay ng sapat na gabay at atensyon?

Ang katotohanan, ang lahat ng ito ay magkakaugnay. Ang impluwensya ng kapaligiran, kawalan ng disiplina, at paghahangad ng madaliang tagumpay ay ilan lamang sa mga dahilan kung bakit maraming kabataan ang naliligaw ng landas. Sa kabila nito, may pag-asa pa rin—dahil habang may kabataang handang magbago, handang tumindig para sa tama, at may malasakit sa bayan, buhay pa rin ang diwa ng pahayag ni Rizal.

Sa dulo, ang buhay ay may hangganan. Darating ang oras ng paghuhukom, at doon natin masasagot kung naging mabuti ba tayong anak, mamamayan, at kabataan. Kung maipagmamalaki ba natin sa Diyos ang ating nagawa o mahihiya tayo sa Kanyang harapan.

Tunay nga, “Ang kasamaan ay hindi matatapos hangga’t may isang makapangyarihang lumalason sa ignoranteng kaisipan ng mga kabataan.” Kaya bilang kabataan ng makabagong panahon, tungkulin nating buksan ang ating isipan, palakasin ang ating loob, at patunayan na ang sinabi ni Rizal ay nananatiling totoo—na ang kabataan ay tunay na pag-asa ng bayan.

Mahal kong Ina


Ang pag-aaral ko'y iyong tinustusan
Inuna mo ang aming kaligtasan
Iyong panahon ay nasa aming lahat
Sa iyong sarili ay walang tinira

Ang pagod mo'y napapawi
Makita lamang kami sa mabuti
Puyat at pagod ay di alintana
Mapalaki lamang kaming matiwasay

Ikaw ang lahat sa amin
Di man namin ipakita
Iba ang kabog ng dibdib
Kapag ina na ang kaharap

Pusod mo at aking pusod
Tunay nga na magkarugtong
Nararamdaman ko'y iyong nasasagap
Nag mimistulang manghuhulang ganap

Sa iyong munting pag-alis
Diyos ay nasa iyong tabi
Ika'y kanyang gagabayan
ituturo sa iyo ang tamang daan

Payo mo'y aking susundin
Alagaan ang aking dal'wang kapatid
Mahalin ng buong angking puso
Ihumog sa magandang kaugalian

Ang D'yos ay aking karamay
Sa panahong ika'y wala
Babasbasan niya ako
Upang aking makayanan ang obligasyon

Ina, ako sa iyo ay nangangako
Ako'y magtatapos ng 'king kolehiyo
Ika'y aking aalagaang lubusan
Sukli sa yong pag-hihirap

Pasasalamat sa iyo'y taos puso
Abinitio adinfinitum
Wala na akong makikitang tulad mo
El primera me adios